Onze wetgevende macht zit in Brussel
10 04 2024
In Frankrijk valt er iets te kiezen tijdens de Europese verkiezingen van juni 2024. De Europese lijst van Georges Kuzmanovic’ beweging République Souveraine; Nous le Peuple, wil Europese staten, en de inwoners van die staten, hun soevereiniteit weer terug geven. Niet door een frexit, maar door het ontmantelen (!) van de EU.
Het gaat hier om een soevereiniteit die in 1992, door onze volksvertegenwoordigers al een beetje is weggegeven met het verdrag van Maastricht. En dit verlies van soevereiniteit is in 2007 nog wat steviger, en grondwettelijk vastgelegd; met het verdrag van Lissabon. Een verdrag van Lissabon dat overigens een vrijwel exacte kopie was van de in 2005 door Denen, Fransen èn Nederlanders weggestemde eerdere versie van de Europese grondwet.
Gevolg is dat sinds 2009, toen het verdrag van Lissabon in werking trad, de Tweede Kamer niet meer onze wetgevende macht is; die zit sindsdien in Brussel - en Straatsburg. Europese wetgeving gaat sinds dat verdrag van Lissabon namelijk vóór nationale wetgeving.
Ik denk dat nog niet iedereen helemaal beseft wat dat eigenlijk betekent. In Frankrijk, een land dat toch wat meer gewend is haar soevereiniteit te beschermen en zich te verzetten tegen het (neo)liberale nihilisme dat naar de EU komt overwaaien uit Amerika en wat minder naar Brussel en Washington kijkt om te besluiten wat ze moet doen, is dit besef al wat meer ingedaald; vandaar dus ook zo’n beweging als Nous le Peuple.
Wat natuurlijk niet betekent dat er niets goeds uit de EU komt, integendeel. Maar de vele miljarden die jaarlijks naar de Europese bureaucratie en andere, minder welvarende Europese landen gaan, Nederland is immers netto betaler, hadden ook kunnen worden besteed aan goed beleid en goede projecten - voor de Nederlanders.
En Europese landen hadden ook gewoon als vrije, oftewel soevereine landen kunnen samenwerken met elkaar; in een Europa dat niet neoliberaal was. Een land als Zwitserland bewijst hoe succesvol dat kan zijn. (En hoe interessant een confederatie, imperatieve mandaten voor en directe verkiezingen van bestuurders en bindende referenda op initiatief van de bevolking zijn voor een sterke democratie, maar daarover elders meer).
Het probleem van Europa is behalve dat het weinig democratisch, imperialistisch (zie de nieuwe- en kandidaat lidstaten waaronder inmiddels per decreet van von der Leyen ook Oekraïne) en centralistisch met federale ambities is, vooral dat het neoliberaal is. Met het verdrag van Lissabon is grondwettelijk vastgelegd dat nationale staten uitsluitend neoliberaal beleid mogen voeren, wat onder meer iets betekent voor je begroting en voor allerlei opgelegde concurrentie. Kenmerk van dat neoliberalisme, dat niet voor niets een theïsme is, is dat het een onbegrensd geloof heeft in de onzichtbare hand van de heilige vrije markt.
Voor de energietransitie, om maar even een praktisch voorbeeld te nemen, betekent dit dat onze elektriciteitsprijzen door Europese regels kunstmatig hoog worden gehouden; en vooral mensen die minder geld te besteden hebben zijn hier de dupe van.
En dat zou dus niet zo zijn als we soeverein zouden zijn - en als Nederland zelf zouden bepalen hoe onze elektriciteitsmarkt werkt. Als we dan tenminste wel dat neoliberalisme zouden weten af te schudden natuurlijk, dankzij een democratische meerderheid, in een versterkte democratie. Want soevereinisme is een methode; geen politiek.
In de huidige situatie kunnen partijen die aantoonbaar integraal duurzamer werken niet - of alleen met veel kunst- en vliegwerk - bevoordeeld worden (denk aan biologische boeren) of als ‘huisaannemer’ worden gebruikt (denk aan energiecoöperaties als ontwikkelaar van energieprojecten en leverancier van stroom aan lokale gemeenschappen), vanwege diezelfde Europese concurrentieregels.
Maar ook als we weer even met een schuin oog naar Frankrijk kijken zien we concrete, en tragische effecten van het misverstand dat, naast ondemocratisch aangestelde heilanden, de heilige vrije markt alles wel voor ons zal oplossen. Kleinere Franse melkveehouders vallen bijvoorbeeld bij bosjes om door de moordende concurrentie van de massa-is-kassa-mentaliteit bij veel o.a. Nederlandse boeren, die dankzij Europese uitzonderingsregels (die het gevolg zijn van hetzelfde neoliberale geloof in de vrije markt) jarenlang meer goedkope melk - en dus stikstof mochten produceren dan goed was voor water, bodem en lucht - en dus voor de levens van onder meer kleinschaliger Franse boeren.
In Frankrijk is het al jaren zo dat iedere twee dagen 1 boer zich suïcideert vanwege hypotheken die nooit terugbetaald kunnen worden en prijzen die maar blijven dalen.
Op dit moment vallen dan weer Franse pluimveehouders om, nu vanwege de import van Oekraïens kippenvlees - dat van de EU aan hele andere standaarden mag voldoen dan vlees dat geproduceerd is in Europa zelf. Lang leve de vrijhandel.
Gezien de wankele positie van Macron in Frankrijk, nog geen 20% van de Fransen steunt Macron, en het feit dat Franse boeren massaal in opstand kwamen tegen het neoliberalisme van Macron (en Europa), zou je bijna een vooropgezet plan vermoeden.
Maar dat is er dus niet; het is het gebrek aan visie - en dus het theïsme dat regeert. Naast natuurlijk een blind geloof in Europa.
Ongeveer net zo’n percentage steunt trouwens onze nationale veldheer Mark Rutte, op wie nog nooit meer dan 20% van de kiesgerechtigden stemde, maar die nu toch alweer zo’n dertien jaar de toon aangeeft in de Nederlandse politiek. En dat, zoals hij nota bene zelf zegt… zonder visie, omdat hij daarvoor wel naar de opticien gaat!
De overeenkomst tussen Mark Rutte en Emmanuel Macron is frappant. Beiden hebben nul visie en beiden roepen de ene seconde het één en de volgende seconde schaamteloos volstrekt het tegenovergestelde. Macron heeft daar zelfs de bijnaam van ‘en même temps’ aan overgehouden - en Rutte’s bijnaam is inmiddels denk ik wel Pinokkio geworden.
Maar beiden hebben ook maar één motivatie voor hun handelen: hun eigen belang. Macron wil baas van Europa worden, Rutte van de Navo. Zie daar de reden voor de enige lijn die beiden wèl hebben: er moeten steeds meer geld en bevoegdheden naar Europa, imperialisme en dus uitbreiding van zowel EU als van de Navo is goed - en geen onderhandelingen met Rusland, want de oorlogsindustrie moet draaiende worden gehouden.
Macron riep een week geleden zelfs op tot het sturen van troepen naar Oekraïne.
Zie daar een volgende noodzakelijke verbetering: die van onze democratie. Met deze niet bij meerderheid gekozen ‘leiders’ zonder visie, die namens ons handelsakkoorden zoals het allesvernietigende CETA akkoord sluiten, een akkoord dat er voor zorgt dat landen kunnen worden gedwongen te doen wat multinationals willen dat ze doen, die nationale staten willen opheffen ten behoeve van een Europees idee; een idee dat in de praktijk een imperialistische, neoliberale, centralistische superstaat blijkt te zijn geworden die de vrede, de vrijheid en de welvaart van Europese volken bedreigt, lopen we op alle fronten gevaar.
En met dergelijke mensen aan het roer wordt door het verlies van soevereiniteit ook integrale duurzaamheid (politiek, economisch, sociaal, ecologisch enzovoort) tegengewerkt door ondemocratisch opgelegd neoliberalisme - door al even ondemocratisch aangestelde politici als Ursula von der Leyen - een mevrouw die plagiaat pleegde met haar proefschrift en loog over haar cv.
Een Europa met soevereine staten, die op vrijwillige basis samenwerken is een alternatief dat lonkt, om ruimte te maken voor politiek die ons land een heel stuk mooier kan maken.
Want ook in Nederland kan, net als in Frankrijk, soevereiniteit weer een speerpunt van links beleid worden. Een beleid dat ons land beschermt tegen concurrentie in plaats van haar overstelpt met allerhande slechte producten, van neoliberaal beleid tot hormoonvlees.
J. Mekkes